I. OGÓLNE ZASADY NOSZENIA BRONI PALNEJ.
BROŃ NIEDOSTĘPNA DLA NIEUPRAWNIONYCH
Uregulowana w art. 32 „niedostępność” broni dla osób nieuprawnionych odczytywać należy szeroko. „Uprawnienie” nie oznacza raczej posiadania pozwolenia na ten sam rodzaj broni. Niedostępność dotyczyć winna wszystkich osób trzecich, poza posiadaczem.
BROŃ + DOKUMENT
Mimo że UBiA wprost tego nie stanowi, wraz z bronią winniśmy mieć przy sobie dokument uprawniający nas do jej posiadania. Wynika to z przepisów karnych, a dokładnie art. 51 ust 3 UBiA.
Przepis ten wymienia następujące dokumenty:
- legitymację posiadacza broni,
- Europejską kartę broni palnej,
- inne dokumenty upoważniające do posiadania broni (o tym nieco dalej) oraz
- świadectwo broni i legitymacja osoby dopuszczonej do posiadania broni (pozwolenie z art 29 UBIA).
Co ciekawe UBiA nie wymaga by dana broń była wpisana do legitymacji posiadacza broni. Jest to o tyle praktyczne rozwiązanie, iż ustawa zezwala na posiadanie broni użyczonej (sportowcy, myśliwi), która nie jest wpisywana przecież do legitymacji. Organy kontrolne mogą więc jedynie stwierdzić, iż osoba dysponuje cudzą bronią.
Podobnie rzecz ma się do sytuacji w której nabywamy broń. Nabywca ma wszak 5 dni na jej rejestrację. Tym samym nie można nam zarzucić posiadania i noszenia broni nie wpisanej w tym czasie do naszej książeczki.
Problemy te nie występują w przypadku pozwoleń wydanych w trybie art. 29 UBiA, a także w przypadku „innych dokumentów upoważniających do posiadania broni”. Są one bowiem z zasady wydawane dla określonej jednostki broni (poza wymienionym w pkt 4 poniżej). Co to właściwie za dokumenty?
Chodzi tu dokumenty związane z międzynarodowym obrotem bronią, takie jak:
- zgoda przewozowa w obrocie w ramach EU,
- zgoda na wywóz broni wydana w trybie art. 43 UBiA.
- zaświadczenie konsula Rzeczypospolitej Polskiej wydane w trybie art. 37.1, art. 41 lub art. 42 ust 3 UBiA,
- legitymacja posiadacza terminowego pozwolenia na broń wydana w trybie Rozporządzenia Rozporządzenie w sprawie trybu i warunków wydawania pozwoleń na broń członkom misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz osobom zrównanym z nimi na podstawie porozumień międzynarodowych.
TYLKO NA TRZEŹWO
Podobnie jak w przypadku dokumentów – zakaz noszenia broni po użyciu alkoholu, środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo środka zastępczego nie został wprost uregulowany, ale wynika z dyspozycji przepisów regulujących konsekwencje takiego zachowania (szerzej o tym w Części III).
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi definiuje pojęcie stanu po użyciu alkoholu w art 46 ust 2. Jest to stan, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: 1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Większe problemy stwarza wykazanie pozostałych stanów.
W przeciwieństwie do alkoholu mamy do czynienia z nieokreśloną ilością takich substancji oraz brakiem jakiegokolwiek miernika dopuszczalnych ich stężeń. Dalsze rozważania wykraczałyby to poza materię tego opracowania. Wskazać należy jednak m.in. na Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu środków działających podobnie do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie. Oczywiście to tylko przykładowe wyliczenie substancji, których obecność jest zakazana u osoby noszącej broń.
II. AKTY WYKONAWCZE
Materię art. 32 UBiA uzupełniają trzy akty prawne:
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji.
- Rozporządzenie Ministrów Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie przewożenia broni i amunicji środkami transportu publicznego.
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wzorcowego regulaminu strzelnic.
KABURY I FUTERAŁY NIEWIDOCZNE DLA OSÓB TRZECICH
Pierwsze z wymienionych wyżej Rozporządzeń, dookreśla w § 8 ogólne zasady noszenia broni palnej. I tak
Broń palną nosi się w kaburach lub futerałach.
Nie ma tu oczywiście katalogu form takich futerałów. Winny być one przeznaczone do noszenia (załadowanej przecież) broni. Na rynku dostępnych jest cały wachlarz form takich kabur i futerałów (torebek, saszetek).
Broń nosi się w sposób jak najmniej widoczny, w kaburze przylegającej do ciała.
Jest to bezwzględny obowiązek w przypadku broni palnej przeznaczonej do ochrony osobistej. Zasadę tę stosować należy w miarę możliwości do każdej innej broni palnej, przy uwzględnieniu ilości i wielkości danej broni.
Przepis ten należy wziąć sobie mocno do serca. Sam widok broni może powodować u odbiorcy różne reakcje. Chwilowe uchylenie poły marynarki i ujawnienie broni (grzecznie osadzonej w kaburze przy pasie) może być różnie odebrane. Nie zawsze prowadzimy przecież miłe rozmowy. Przy odrobinie złej woli adwersarza dowiemy się, że ktoś poczuł się zastraszony. O ile uda się nam wybronić od zarzutu groźby bezprawnej, spodziewać możemy się problemów związanych z zarzutem niewłaściwego noszenia broni.
Broń palną przeznaczoną do celów łowieckich w obwodach łowieckich nosi się w czasie polowania w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz.U. z 2013 r. poz. 1226, z późn. zm ).
Przepis ten pozwala na odstępstwo od zasady noszenia broni w kaburach i futerałach, w sposób niewidoczny, w przypadku wykonywania polowania z broni do tego przeznaczonej.
TRANSPORT PUBLICZNY – OGÓLNY ZAKAZ i WYJĄTEK
Inne zasady noszenia broni obowiązywać będą jednak w przypadku korzystania ze środków transportu publicznego. Pamiętajmy, że regulacja ta dotyczy się szeroko pojętego „przewożenia” broni, a więc i jej „noszenia”.
Jak wcześniej już wspomniano w części I, w środkach transportu publicznego, służących do przewozu pasażerów wprowadzony został ogólny zakaz noszenia broni. Wyjątkiem jest broń do ochrony osobistej, ochrony bezpieczeństwa innych osób oraz mienia, która może być noszona pod warunkiem, spełnienia łącznie trzech warunków:
- broń nie będzie miała wprowadzonego naboju do komory nabojowej,
- będzie ona w stanie zabezpieczonym, a
- środek transportu nie jest statkiem powietrznym.
Pozostałe wyżej wymienione zasady należy oczywiście również stosować.
STRZELNICE i ZAWODY – SZCZEGÓLNE ZASADY
Szczególne zasady noszenia broni mogą zostać określone w regulaminie zawodów na strzelnicy.
Jeżeli nie zostanie to jednak odrębnie uregulowane przez organizatorów, stosować należy zasady noszenia broni palnej określone we wzorcowym regulaminie Strzelnic, który stanowi, że na terenie strzelnicy poza stanowiskiem strzeleckim nosi się broń rozładowaną z otwartymi komorami nabojowymi, bez pasów i pokrowców. W przypadku pistoletów i rewolwerów dozwolone jest ich noszenie w kaburach.
III. USTAWY SZCZEGÓLNE
UDZIAŁ W ZGROMADZENIACH i IMPREZACH MASOWYCH
Do pełnego obrazu sytuacji dodać szczególne zasady noszenia broni palnej, a właściwie zakazy zawarte w:
a) art 4 ust 2 Ustawy o zgromadzeniach,
b) art 8 ust. 2 Ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych.
ad 1) Zgodnie z art 4 ust 2 ustawy o zgromadzeniach, nie mogą w nich uczestniczyć osoby posiadające przy sobie broń, materiały wybuchowe, wyroby pirotechniczne lub inne niebezpieczne materiały lub narzędzia.
Zgodnie z ustawą o zgromadzeniach, „zgromadzeniem” jest zgrupowanie na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób w określonym miejscu w celu odbycia wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska w sprawach publicznych. Innymi słowy są to wszelkie – spontaniczne czy zorganizowane – zgrupowania ludzi na otwartej przestrzeni (zbiegowiska, demonstracje, pikiety, marsze itp).
ad 2) Odróżnić od nich należy „imprezy masowe”. Definicja takiej imprezy jest bardzo szczegółowa i jej przedstawienie w pełni wydaje się w tym miejscu niecelowe. W skrócie można ją określić jako różnego rodzaju imprezy artystyczno-rozrywkowe i sportowe, w tym mecze piłki nożnej, o dużych rozmiarach (w zależności od miejsca i typu, ustawa określa minimalne limity od 300 do 1000 osób mogących wziąć w niej udział).
Z naszego punktu widzenia istotny jest art 8 wspomnianej ustawy, który zakazuje wnoszenia lub posiadania broni na imprezie masowej (jak również wyrobów pirotechnicznych, materiałów pożarowo niebezpiecznych lub innych niebezpiecznych przedmiotów lub materiałów wybuchowych).
PORTY I STATKI MORSKIE
Szczegółowe zasady noszenia broni palnej i jej przewożenia na terenie portów i statków morskich zawarte są w Ustawie o bezpieczeństwie żeglugi i portów morskich,. Ustawa w art. 41 zabrania, z pewnymi zastrzeżeniami, nieuprawnionego posiadania oraz transportu broni na teren portu, obiektu portowego lub na statek. Jednocześnie, Minister Infrastruktury wydał Rozporządzenie w sprawie listy przedmiotów i substancji zabronionych oraz metod i środków ochrony przewozu broni na statkach. Zawiera ono szczegółowe regulacje dotyczące noszenia/przewożenia broni w portach na statkach morskich.
adw. Krzysztof Kuczyński. LL.M.
instruktor strzelectwa
[w części III omówimy konsekwencje prawne naruszeń powyższych zasad]
